اقتصاد آنلاین، آرمان هنرکار؛ «ارزندهترین ارزنده را پیدا کردیم!» البته که تایید ارزندگی در این گزارش توسط شمای مخاطب منوط به این است که تحلیل فاندامنتال را قبول دارید یا خیر؛ البته که عمده کارشناسان و فعالان بازار سرمایه جلوی پارمترهای بنیادی ارزش سهام شرکتها سر خم میکنند، اما اگر عملکرد مالی شرکتها و میزان سود محقق شدهشان برایتان مهم نیست و دلبسته چارت و تحلیل تکنیکال هستید این گزارش را به عنوان منبع تکمیلی تحلیل سرمایهگذاری خود بخوانید. البته این مطلب برای کسانی که میخواهند تازه با بورس آشنا شوند هم بسیار مفید خواهد بود. (فعالان بازار از دو پاراگراف به بعد را بخوانند.)
۲ مدل کلی برای تحلیل
بهطور کلی برای بررسی ارزشمند بودن شرکتهای بورسی ۲ تحلیل تکنیکال و فاندامنتال وجود دارد؛ تحلیل تکنیکال مبتنی بر چارت و الگوهای تکرار شونده در تغییر قیمت سهام است، اما تحلیل فاندامنتال یا همان تحلیل بنیادی، اتفاقات درون شرکتها، سود تقسیمی و نسبتهای مالی را زیر ذرهبین قرار میدهد؛ به عنوان مثال تحلیلگران این حوزه در زمان بررسی نماد «قفام» (نمادی فرضی و غیر واقعی) میگویند که این شرکت در سال مالی گذشته توانسته ۲۰۰ میلیارد تومان سود خالص بسازد و قیمت سهام در آن زمان به طور میانگین ۵۰۰ تومان بوده است، اما هم اکنون که سود خالص به ۶۰۰ میلیارد رسیده نیز قیمت سهام تغییر نکرده بنابراین سهم مورد نظر ارزشمند است و امکان رشد آن بسیار بالا است البته که باید این موضوع مورد بررسی قرار گیرد که چرا ارزش سهام انقدر پایین است.
کدام نسبت مهمتر است؟
در این گزارش به سراغ شرکتهایی رفتهایم که P/e آنها پایین است؛ اما اصلا معنی این پارامتر چیست؟ P/e یا نسبت قیمت به درآمد محقق شده نسبتی است که با تغییرات روزانه قیمت سهام تغییر میکند و درآمد سالانه شرکتها را با قیمت فعلی سهامشان مقایسه میکند. حال خود این پارامتر به دو دسته TTM و Forward تقسیم میشود. P/e ttm قیمت فعلی سهام را به نسبت درآمد محقق شده در آخرین سال مالی میسنجد، به این معنا که شرکتی که مورد بررسی قرار میگیرد ملاک تحلیل آن درآمد سال مالی ۱۴۰۳ است و نه ۱۴۰۴، در مقابل P/e forward ملاکش پیشبینی از درآمد در سال مالی جدید و قیمت سهام است. فرق بسیار مهم اینکه نسبت قیمت به درآمد محقق شده در حالت گذشتهنگر عددی ثابت است و هر کسی آن را حساب کند به عدد مشخصی دست پیدا میکند، اما در مقابل مدل آیندهنگر بستگی به تحلیل افراد و یا شرکتی دارد که این نسبت را محاسبه میکند. به عنوان مثال شرکت مالیچیان شمال شرق تهران برآوردش از درآمد شرکت «فقام» در سال مالی جدید و با توجه به روند فصلهای گذشته ۵۰۰ میلیارد است، اما شرکت نگار پژوهان نمودار محور درآمد آن را ۴۰۰ میلیارد برآورد میکند که همین مورد علت تفاوت اعداد اعلام توسط این دو شرکت فرضی است.
۶ شرکت با ارزندگی فوقالعاده
در میان همه شرکتهای بورسی (ناشران) ۶ شرکت هستند که ارزندگی فوقالعادهای دارند و P/e ttm آنها کمتر از ۲ است به این معنی که ارزش سهام آنها کمتر از ۲ برابر درآمد یکسال آنهاست. حقیقت اینکه ۳ شرکت «رایا»، «حآفرین» و «وبملت» با نسبت درآمد به قیمت محقق شده ۱.۸۸، ۱.۸۴ و ۱.۸۹ در رتبه بالایی از ارزندگی بنیادی قرار دارند، اما شرکت «وپارس» با ثبت عدد یک در این نسبت ارزندهتر محسوب میشود چراکه ارزش سهام آن تنها برابر با درآمد یکسال آن است! اما ارزندگی شرکتها به همینجا ختم نمیشود و دو شرکت «وگردش» و «نشار» که P/e آنها زیر یک است حتی ارزش سهامشان به درآمد یکسالشان هم نمیرسد که در این بخش نیز «نشار» عدد عجیب و غریب ۰.۰۹ را نیز به ثبت رسانده که علت ارزش پایین سهام نسبت به درآمد در گزارشهای بعدی مورد بررسی قرار میگیرد و از خوانندگان نیز درخواست میشود که برای خرید سهام صرفا به این گزارش بسنده نکنند.
نمادهایی با آینده روشن
در حال حاضر ۲۱ نماد هستند که نسبت درآمد به قیمت سهام تحلیلی و یا آیندهنگرشان کمتر از ۴ است که در صدر آنها «سخزر»، «شبریز» و «شبندر» با P/e forward ۲.۸ در صدر قرار دارند. باقی نمادهای مذکور نیز در نمودار زیر قابل مشاهده است، اما نکته قابل توجه اینکه تنها یک نماد با نام «شبندر» از میان همه نمادهای این نمودار، نسبت درآمد به قیمت گذشتهنگرش کمتر از ۴ است! بالاترین P/e ttm نیز متلع به «فایرا» با ۷.۲۷ است. اطلاعات کامل این پارامترهای در نمودارها موجود است و خواننده میتواند با بررسی این نمودارها تحلیل نسبتا جامعی از وضعیت این شرکتها داشته باشد.
بالاخره بنیادی بهتر است یا تکنیکال؟
بر اساس یافتههای منابع معتبر بینالمللی از جمله Investopedia، Cambridge Associates و پژوهشهای دانشگاهی مبتنی بر مدل فاما و فرنچ (Fama–French)، در بازههای بلندمدت، استراتژیهای سرمایهگذاری مبتنی بر تحلیل بنیادی معمولاً بازدهی بیشتری نسبت به رویکردهای کوتاهمدت و صرفاً تکنیکالی داشتهاند.
مطالعات تاریخی بازارهای سهام نیز نشان میدهد که سهامی با ارزش ذاتی بالا و قیمت کمتر از واقع، در بلندمدت توانستهاند بهطور متوسط ۴ تا ۵ درصد بازده سالانه بیشتر از میانگین بازار به دست آورند. این نتیجه بهویژه در پژوهشهای بلندمدت دانشگاه شیکاگو و تحلیلهای فاما و فرنچ مورد تأیید قرار گرفته است.
مناسب برای سرمایهگذاری بلند مدت
با این حال باید تاکید کرد که این برتری تنها در افقهای زمانی بلندمدت معنا دارد. برای سرمایهگذارانی که بهدنبال سودگیری سریع یا نوسانگیری کوتاهمدت هستند، هیچ تضمینی وجود ندارد که تحلیل بنیادی بازده بالاتری نسبت به تحلیل تکنیکال ایجاد کند؛ چرا که بازار در کوتاهمدت میتواند رفتاری هیجانی، غیرمنطقی و متاثر از اخبار روز داشته باشد.
در نهایت اگر هدف سرمایهگذاری شما بلندمدت است و به دنبال رشد پایدار سرمایه در سالهای آینده هستید، رویکرد بنیادی به دلیل تمرکز بر ارزش ذاتی شرکتها، سودآوری واقعی و ثبات مالی، گزینهای مطمئنتر و منطقیتر بهشمار میرود.
مسئول اطلاعات محاسبهگر آن است
در این گزارش و برای اطلاع از نسبت قیمت به درآمد تحلیلی و آیندهنگر از اطلاعات «انیگما» استفاده شده است. همچنین نسبت درآمد به قیمت گذشتهنگر نیز برمبنای اطلاعات بورس ویو تهیه شده و صحت اعداد و محاسبه صحیح برگردن این مجموعهها است.
