اقتصادآنلاین- فرزاد حسن‌زاده؛ یکی از متغیرهایی که فعالان بازارسرمایه به آن توجه می‌کنند نسبت p/e می‌باشد. نسبت قیمت به سود (P/E) یعنی قیمت هر سهم یک شرکت چند برابر سودی است که آن سهم در طول یک سال ساخته است. این نسبت به ما می‌گوید که سرمایه‌گذاران حاضرند چند برابر سود سالانه، برای خرید آن سهم پول بدهند.
براساس گزارش مرکز آمار و پژوهش‌های سازمان بورس، نسبت P/E بازار سرمایه ایران در فروردین‌ماه ۱۴۰۴ به عدد ۷.۴۳ رسیده است. بر اساس این آمار می‌توان گفت که نسبت P/E بازار سرمایه در فروردین‌ماه نسبت به اسفند ۱۴۰۳ افزایش داشته است.
دلیل افزایش نسبت P/E در فروردین ۱۴۰۴ نسبت به اسفند، می‌تواند به کاهش ریسک‌های سیاسی از تاریخ ۱۹ فروردین، هم‌زمان با انتشار خبر مذاکرات ایران و آمریکا، مربوط باشد. این موضوع موجب شد که ابتدا قیمت دلار آزاد و طلا در بازارهای موازی به‌طور محسوسی کاهش یابد و در نتیجه، مردم به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه تمایل نشان دهند.
نمودار زیر نسبت P/E در ماه‌های فروردین و اسفند را نشان می‌دهد.
کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که اگر رشد نسبت P/E ناشی از عواملی مانند کاهش ریسک‌های سیاسی، اجرای اصلاحات اقتصادی و بهبود سودآوری شرکت‌های بورسی باشد، این موضوع می‌تواند نقش مؤثری در افزایش مشارکت عمومی در بازار سرمایه ایفا کند.
به بیان ساده‌تر، کاهش ریسک‌های سیاسی و ورود حجم قابل توجهی از نقدینگی به بازار سرمایه در فروردین‌ماه، باعث رشد قیمت سهام شد. این افزایش قیمت‌ها به‌نوبه خود منجر به رشد نسبت P/E بازار در مقایسه با اسفندماه شد.
با این حال، مسئله‌ای که همواره موجب نگرانی فعالان بازار سرمایه می‌شود، افزایش بی‌پشتوانه قیمت سهام، به‌ویژه سهام شرکت‌های زیان‌ده است. چنین افزایشی می‌تواند نسبت P/E بازار را نیز به‌طور غیرواقعی بالا ببرد که این افزایش قیمت‌ها باید به‌عنوان نشانه‌ای از شکل‌گیری حباب قیمتی در نظر گرفته شود؛ مسئله‌ای که تهدیدی جدی برای بازار و فعالان آن به‌شمار می‌رود.
براساس آخرین آمار منتشرشده از مرکز پژوهش‌های سازمان بورس و اوراق بهادار، گروه‌هایی، چون بانک‌ها، استخراج نفت و گاز، لاستیک و پلاستیک، بیمه و صندوق‌های بازنشستگی، خدمات فنی و مهندسی، استخراج کانه‌های فلزی، انتشار، چاپ و تکثیر، عرضه برق، گاز و بخار، فعالیت‌های کمکی به نهاد‌های مالی واسط، و مخابرات، به‌دلیل آنکه نسبت P/E آنها پایین‌تر از میانگین کل بازار سرمایه است، به‌عنوان گروه‌های کم‌ریسک و با پتانسیل سرمایه‌گذاری بالا شناخته می‌شوند. به‌خصوص گروه بانکی که نسبت P/E آنها در فروردین‌ماه ۲.۹۰ گزارش شده است که نشان‌دهنده ارزنده بودن این صنعت در مقایسه با دیگر صنایع بازار سرمایه است.
از طرف دیگر، گروه‌هایی مانند محصولات چوبی و ساخت رادیو و تلویزیون، به‌دلیل نسبت P/E بالاتر از میانگین بازار، برای سرمایه‌گذاری پرریسک‌تر محسوب می‌شوند.
نمودار زیر نسبت P/E صنایع حاضر در بازار سرمایه را نشان می‌دهد.
