غزال زیاری: پرتاب آزمایشی استارشیپ اسپیس ایکس که اخیراً صورت گرفت، نقطه عطف دیگری برای بزرگترین و قدرتمندترین موشک جهان بود.
در روز سیزدهم اکتبر بود که این پرتاب با موفقیت انجام شد و مرحله فرود هم به‌صورت موفق انجام گرفت؛ این دستاوردی بود که خود اسپیس ایکس آن را به‌عنوان اتفاقی بنیادی برای طراحی کامل و سریع باقابلیت استفاده مجدد توصیف کرد.
البته داده‌های جمع‌آوری‌شده در جریان پنجمین پرواز استارشیپ، حکایت از آن دارد که این احتمال وجود دارد که استارشیپ به مراتب بیشتر از آنچه منتقدان قبلاً نگرانش بودند، برای جوامع محلی و حیات وحش آسیب‌رسان باشد و صدای بلند ناشی از این پرتاب‌ها، باعث مرگ پرندگان نزدیک به محل پرتاب می‌شود.
خطرات صدای بلند استارشیپ
طبق داده‌های منتشره در روز ۱۵ نوامبر، ۳۳ موتور ۳۰ طبقه این استارشیپ در هنگام بلند شدن و فرود، بین ۱۰۵ تا ۱۲۵ دسی‌بل صدا تولید کردند و براساس گزارش نیویورک تایمز، در مطالعه دیگری به این نکته اشاره شده که اوج فشار صوتی در جریان این پرتاب، ۱۴۴.۶ دسی‌بل بوده است.
در عین حال چنین رویدادهایی شامل بوم‌های صوتی قوی هستند که به طور بالقوه به ساختمان‌ها نیز آسیب‌های ساختاری وارد می‌کنند.
لازم به ذکر است که محققان این سطوح صدا را مستقیماً در مجاورت تأسیسات Starbase SpaceX ضبط نکردند و طبق گفته کنت گی، رئیس فیزیک و ستاره‌شناسی دانشگاه بریگام یانگ پروو، بخش عمده‌ای از این سطوح صدا در فاصله حدوداً ده کیلومتری محل پرتاب شناسایی شده است. گی در این باره توضیح داد: «این بزرگترین موشکی است که تاکنون ساخته شده و منطقی است که از نظر تولید صدا نیز موشکی با بلندترین صدا باشد.»
او در عین حال یادآور شد که اگرچه محققان اغلب نویز قابل شنیدن را با استفاده از سطوح دسی‌بل اندازه گیری می‌کنند، اما هیچ معیار واحدی برای صدا وجود ندارد.
او بر این باور است که برای اهداف عملی بهتر است تا بلندی صدای استارشیپ را با سایر مقادیر قابل درک مقایسه و ارزیابی کرد. گی در عین حال به این نکته اشاره کرد که صدای برخاستن استارشیپ شبیه به یک کنسرت راک معمولی یا یک اره برقی است. نتایج یک مطالعه حاکی از آن است که در بلندترین حالت و در طول فرود اولین مرحله بوستر و تقریباً ۶.۵ دقیقه بعد، صدای تولید شده تقریباً معادل شنیدن صدای یک تیراندازی از فاصله نزدیک است که در مدت زمان طولانی‌تری ادامه پیدا می‌کند.
در این بین، یک هشدار مهم وجود دارد: حتی زمانی که استارشیپ حدود ۱۰ کیلومتر دور می‌شود باز هم صدایش همان قدر بلند است و هنوز فرکانس پایین موشک را به حساب نمی‌آورد. طبق گفته گی حتی در آن فاصله هم کل انرژی صوتی در پرتاب استارشیپ تقریباً برابر با صدایی است که در هنگام برخاستن یک بوئینگ ۷۴۷ یا ایرباس ۳۸۰ ایجاد می‌شود (در شرایطی که در فاصله ۶۰ متری هواپیما قرار داشته باشید.)
اریک روش، مهندس محیط زیست و کارشناس انطباق در این باره توضیح داده که خروجی خام توان راکت‌های Super Heavy استارشیپ، از زمان بررسی اولیه ریسک FAA در سال ۲۰۱۹، حدود ۳۰ درصد افزایش یافته و انتظار می‌رود که در پرتاب‌های آتی نیز شاهد افزایش بیشتر این آمار باشیم.
خطرات استارشیپ برای محیط زیست
روش که قبلاً توجه افراد را به نقض مقررات مربوط به پسماندهای زیست محیطی استارشیپ جلب کرده بود، مفروضات گذشته FAA و SpaceX را براساس درک فیزیک پایه، خنده‌دار می‌داند و معتقد است که با مستندات بهترین روش مدل‌سازی صوتی ناسا در طول دهه‌های اخیر در تناقض است. روش هم مثل گی بر این باور است که تضعیف صدا به عنوان یک قاعده، مسیر خطرناکی است. البته او اعتقاد دارد که پرتاب استارشیپ، به نوعی فاجعه بزرگی برای حیات وحش محلی که بیشتر آنها در زمین‌های محافظت شده فدرال زندگی می‌کنند خواهد بود.
او در این رابطه توضیح داد: «هیچ تخم پرنده‌ای از اثرات چنین پروازهایی جان سالم به در نمی‌برد؛ مطمئناً احتمال مرگ حیوانات، در ارزیابی خطر FAA لحاظ نشده است».
اخیراً گوین شاتول، مدیر عامل اسپیس ایکس ابراز تمایل کرد که طی چهار سال آینده شاهد بیش از ۴۰۰ پرتاب استارشیپ باشیم. در این بین، گی ترجیح می‌دهد تا درباره برنامه پرتاب‌های آتی استارشیپ نظر شخصی ندهد؛ او معتقد است که آینده بشریت ممکن است به سفرهای فضایی نیاز داشته باشدو در عین حال، امیدوار است که داده‌های جدید تصمیمات سیاستی و نظارتی را مشخص کند.
به علاوه او یادآوری کرد که در فاصله حدود ده کیلومتری، صدای پرتاب‌ها شبیه صدایی است که ما روی سطح زمین از پرواز جت‌های مافوق صوت کنکورد هنگام پرواز در حداکثر ارتفاع حدود ۱۸ کیلومتری می‌شنویم. گی گفت: «ما در مورد سطوحی صحبت می‌کنیم که مردم قبلاً آن را غیرقابل قبول می‌دانستند.»
منبع: popsci
۲۲۷۲۲۷
