به گزارش اقتصادآنلاین، اربعین حسینی هر سال میلیون‌ها زائر را از نقاط مختلف ایران به مرزهای زمینی و فرودگاه‌های عراق می‌کشاند. طبق اعلام وزارت راه‌وشهرسازی در سال جاری بیش از ۲۱ میلیون زائر در این رویداد شرکت کردند. این رویداد مذهبی اهمیت لجستیکی زیادی برای سیستم حمل‌ونقل کشور دارد. مدیریت جابه‌جایی میلیون‌ها زائر که بیش از ۳۰ درصد آن‌ها از حمل‌ونقل عمومی استفاده کردند نیازمند هماهنگی دقیق میان بازیگران صنعت حمل و نقل کشور یعنی ناوگان زمینی، ریلی و هوایی و همچنین نهادهای سیاست گذار و سامانه‌های فروش بلیط است؛ هماهنگی‌ای که امسال در قالب داده‌ها، تصویری روشن‌تر پیدا می‌کند.
تصویر کلی سفرهای اربعین ۱۴۰۴
بررسی داده‌های مِستربلیط، به عنوان یکی از پلتفرم‌های اصلی فروش آنلاین بلیط سفر نشان می‌دهد در بازه سفرهای اربعین سال جاری، بیش از ۶۷ هزار بلیط (در بازه ۸ تا ۲۳ مردادماه برای سفر به مقاصد اربعینی و ۱۲ تا ۲۷ مردادماه برای برگشت از مبدا عراق و مرز) صادر کرده است؛ رقمی که نسبت به سال گذشته بیش از ۱۰۰٪ افزایش داشته، این درحالی است که در گزارش قبلی خود اعلام کرده بود، میزان تقاضای سفر پس از جنگ تحمیلی اسرائیل علیه ایران کاهش جدی داشته است. همچنین طبق آمار اعلام شده، نشان می‌دهد اتوبوس همچنان پیشتاز در میان ناوگان‌های حمل‌ونقل سفرهای اربعین بوده و اصلی‌ترین وسیله جابه‌جایی زائران است.
میزان تقاضا و سهم ناوگان‌ها از این تقاضا
آمارهای منتشر شده از این پلتفرم فروش آنلاین بلیط سفر نشان می‌دهد که در سال جاری بیش از ۴۵۶ هزار کاربر در مِستربلیط برای بازه‌های زمانی مرتبط با اربعین، به دنبال خرید بلیط برای یکی از مقاصد اربعینی بوده‌اند؛ این تعداد به‌عنوان تقاضا ثبت شده است که اتوبوس با ۳۹.۲ درصد سهم از کل تقاضا پرتقاضاترین ناوگان بوده است. در جایگاه دوم قطار با ۳۳.۵ درصد قرار گرفت، پروازهای داخلی با ۱۶ درصد و پروازهای خارجی ۱۱.۳ درصد به ترتیب سومین و چهارمین جایگاه را به خود اختصاص دادند.
اتوبوس؛ ستون اصلی سفرهای اربعین
اتوبوس اصلی‌ترین وسیله جابه‌جایی زائران اربعین است. در این ناوگان، مسیرهایی مانند تهران–مهران، تهران–خسروی، قم–مهران، اصفهان–مهران، مشهد–مهران و شیراز–شلمچه بیشترین تردد را ثبت کردند.
طبق آمار ۳۹.۲٪ از کل تقاضاهای ثبت شده توسط کاربران این پلتفرم برای سفرهای اربعین به اتوبوس تعلق داشت. آمار فروش مِستربلیط نشان می‌دهد که ۴۲ هزار و ۱۶۱ بلیط‌های فروخته‌شده که معادل هزار و ۶۸۶ دستگاه اتوبوس می‌شود که بیشترین سهم را از کل فروش این پلتفرم داشته است.
قطار؛ رشد سهم و دومین ناوگان پرتقاضا
عرضه‌ی بلیط قطار به دلیل ظرفیت محدود ناوگان و شرایط زیرساختی، همواره با محدودیت همراه بوده و حتی در طول سال، در زمان غیرپیک نیز بلیط‌ها در ساعات ابتدایی پیش‌فروش به پایان می‌رسند. این موضوع از یک طرف برای مسافران دغدغه دسترسی به بلیط ایجاد می‌کند و از سوی دیگر برای راه آهن و عرضه کنندگان بلیط نیز چالش‌ها و محدودیت‌هایی مانند زمان کوتاه پیش‌فروش، مدیریت تقاضای هم‌زمان و اختلال‌های زیرساختی و مدیریت عرضه بلیط و حفظ تعادل میان عرضه و تقاضا را به همراه دارد. در اربعین ۱۴۰۴ نیز با وجود این شرایط، قطار توانست عنوان دومین ناوگان پرتقاضا برای کاربران این پلتفرم با سهم ۳۳.۵ درصدی را به خود اختصاص دهد. طبق اعلام این پلتفرم فروش بلیط آنلاین سفر، پرترددترین مسیرهای ریلی شامل تهران–خرمشهر، تهران–اهواز، اهواز–خرمشهر، مشهد–کرمانشاه و کرمانشاه–مشهد بودند.
و همچنین فروش بلیط قطار در این پلتفرم نسبت به سال گذشته بیش از ۱۷۰ درصد افزایش یافته است.
هواپیمای خارجی؛ افزایش سهم پروازها به نجف
پروازهای خارجی نسبت به سال گذشته رشد چشمگیری در این پلتفرم داشته و ۱۱.۳ درصد از کل تقاضا را به خود اختصاص دادند. مسیرهای پرتردد شامل تهران–نجف، مشهد–نجف، اصفهان–نجف، بندرعباس–نجف و شیراز–نجف بوده‌اند. در اربعین سال جاری بیش از ۵۱ هزار کاربر متقاضی خرید بلیط هواپیمای نجف از مِستربلیط بوده‌اند. قیمت بلیط هواپیمای خارجی در اربعین سال جاری با چالش‌هایی همراه بود اما جالب است که در بازه تاریخی ۸ تا ۲۷ مردادماه در میان بلیط‌ها، کمترین قیمت بلیط فروش‌رفته در این پلتفرم برای مسیر رفت دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و برای مسیر برگشت یک میلیون و ۸۲۲ هزار تومان بوده است.
پرواز داخلی؛ گزینه مکمل برای زائران
پروازهای داخلی نقش مکمل مهمی در جابه‌جایی زائران ایفا کردند و طبق آمار ۱۶ درصد از کل تقاضای کاربران این پلتفرم را به خود اختصاص داد. این مسیرها به‌ویژه برای اتصال شهرهای دوردست به مرزهای خروجی اهمیت داشتند و با هماهنگی تامین‌کنندگان و فروشندگان بلیط، توانستند نیاز کاربران اربعینی را پاسخگو باشند. همچنین، بر اساس آمار مِستربلیط، فروش بلیط در این بخش نسبت به سال گذشته ۳۸ درصد افزایش یافته است.
سخن پایانی
آمارها نشان می‌دهد که سفرهای اربعین ۱۴۰۴، همچنان با تقاضای بالا مواجه بوده و توانست با بیش از ۲۱ میلیون زائر برگزار شد. سهم بالای سفرهای زمینی پایدار ماند، اما رشد محسوس تقاضا برای سفر با قطار (طبق اعلام سازمان راه‌اهن جمهوری اسلامی در سال جاری رفت قطار برای اربعین ۱۹ درصد افزایش داشته است) و پروازهای خارجی به‌ویژه به دلیل افزایش عرضه در پلتفرم‌های آنلاین، تغییر مهمی در الگوی سفر ایجاد کرد. همچنین باید خاطر نشان کرد که طی یک دهه اخیر، حضور پلتفرم‌های فروش آنلاین بلیط سفر همراهی با ناوگان‌ها و تامین‌کنندگان و فراهم کردن دسترسی سریع و برابر به بلیط در اقصی نقاط ایران، توانسته به مدیریت عادلانه پیک سفر کمک جدی کند.
به این ترتیب، داده‌های ثبت شده نشان می‌دهد که پلتفرم‌های آنلاین نقشی تعیین‌کننده در مدیریت پیک‌های سفر، به ویژه سفرهای مذهبی، افزایش شفافیت و دسترسی به خدمات حمل و نقل با کمترین قیمت ایفاد می‌کنند.
